Detinjstvo (Pueritia)
Dete nije dete, igračka za strine i tete, dete je dete da ga volite i razumete
Ako je suditi prema izložbi „Detinjstvo“, stihovi Ljubivoja Ršumoviča mogli su da budu napisani i pre 2.000 godina u doba Rima.
Izložba, kojom je otvoreno novo zdanje Italijanskog centra za kulturu u Beogradu – Palazzo Italia, čini postavka portretnih figura klasične civilizacije iz nekih od najznačajnijih italijanskih muzeja. Lepa prilika da, bar nakratko, bez viza i dodatnih troškova, posetite Italiju i to u centru Beograda, i odličan potez organizatora iz Italije koji na originalan način, približavaju Evropu Srbiji i Srbiju Evropi.
Osnovna tema prve celine izložbe je plodnost žene, koja je ilustrovana sa dva eksponata u terakoti iz svetilišta u mestu Pratika di Mare (od IV veka do prvih decenija III veka p.n.e). Najranije detinjstvo predstavljeno je remek-delima rimske umetnosti: statuetom dečaka u sedećem položaju sa pozorišnom maskom, iz Kapitolskih muzeja, i statuetom malog satira koji, plešući uz daire, gleda svoj rep (Palatin, rimski antikvarijum). Zrelo doba potkrepljeno je primerima bogatog portretnog stvaralaštva rimskog perioda posvećenog mladićima koji su predodređeni da, pošto uđu zrelo doba, preuzmu značajne funkcije. Centralni deo izložbe, svakako, pripada portretnim glavama dece iz vremena Avgusta ili Tiberija, iz Nacionalnog muzeja u Rimu. Beogradska publika ima priliku da vidi statuetu dečaka, verovatno mladog Nerona, iz antičkog grada Veleja, u togi, sa velikim medaljonom (bulla) koji visi oko vrata i simboliše doba detinjstva, a eksponat je Nacionalnog arheološkog muzeja u Parmi. Portretna glava deteta koje prati Izidu, iz depoa muzeja Palazzo Altemps u Rimu karakteristična je po tome što je čitava glava obrijana osim jednog dela sa uvojcima koji simbolišu egipatskog boga Horusa i status dece u antičkom svetu, koja su smatrana za posrednike sa svetom natprirodnog.
Ono što sigurno začudi čoveka 21. veka koji, uglavnom misli da deca nemaju nikakve probleme, jeste ozbiljnost i izvesna doza sete s kojom su predstavljena dečja lica. Veliki umetnici su sigurno razumeli decu, njihove probleme i nedoumice, i shvatali da i dete može da bude itekako zabrinuto. Ali, ako se zna da su u rimsko doba i deca držala posmrtne govore, ne iznenađuje ovakav prikaz dečjih portretnih figura. Zna se, na primer, da je Avgust održao posmrtno slovo svojoj baki Juliji u 12. godini, a Tiberije u devetoj godini svom ocu Kaludiju Neronu.
Odlična prilika da odlutate, nakratko, u neka davna vremena, i bolje razumete sebe i svoju decu.
Danijela Tadić