FIPRESCI Srbija izabrao najbolja domaća filmska ostvarenja iz 2008.
Film “Turneja“ petostruki pobednik
Još jedna (srpska) filmska godina definitivno je zaokružena. Dodelom nagrada, naravno. I to jedinih stručnih godišnjih za srpsku kinematografiju. Mada, postoje čak dva domaća udruženja filmskih kritičara sa predznakom FIPRESCI?! Drugom ispred poznate skraćenice stoji “Srpski ogranak“.
U svakom slučaju, važno je da su i strani i domaći filmovi pod budnim okom kritičara, koji nesumnjivo utiču na stvaraoce, priznali oni to ili ne.
Ko je (zaista) najbolji?
Pred brojnim novinarima, na svečanosti održanoj u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, Nacionalna selekcija međunarodne federacije filmskih kritičara objavila je koja ostvarenja su srpski filmski kritičari i novinari izdvojili kao najbolja u 2008. godini.
I da odmah pređemo na “stvar“ - za najbolji domaći film izabrana je “Turneja“ Gorana Markovića, film koji je takođe osvojio nagrade za scenario i režiju.
Film o grupi glumaca koja odlazi put ratom zahvaćene Bosne nadajući se lakoj zaradi, po mišljenju članova srpske sekcije FIPRESCI, bolji je od najgledanijeg filma u srpskim bioskopima “Čarlstona za Ognjenku“, kao i sledećih 10 filmova iz prošlogodišnje produkcije: “Na lepom plavom Dunavu“, “Ljubav i drugi zločini“, “Miloš Branković“, “Čitulja za Eskobara“, “Biro za izgubljene stvari“, “S.O.S. – Spasite naše duše“, “Peščanik“, “Princ od papira“, “Bledi mesec“ i “Maša“.
Film “Turneja“ je osvojio nagrade i za najbolju montažu (Snežana Ivanović) i muziku (Zoran Simjanović), čime je zaokružen trijumf ovog filma na FIPRESCI-jevim Godišnjim filmskim nagradama, koje se dodeljuju svakog januara od 1993. godine.
Filmsku vagu su u ravnotežu postavili dobitnici "kritičarskih nagrada" iz drugih domaćih ostvarenja. Nagradu za najbolju žensku ulogu dobila je Anica Dobra za film “Ljubav i drugi zločini“, dok je za najboljeg glumca u 2008. proglašen Miloš Vlalukin za naslovnu ulogu u filmu “Miloš Branković“.
Debitantsko ostvarenje Uroša Stojanovića “Čarlston za Ognjenku“, koje mu je otvorilo vrata velikih holivudskih produkcija, nagrađeno je za fotografiju (Dušan Ivanović) i scenografiju (veteran domaćeg filma Veljko Despotović).
“Najbolji strani film u domaćoj distribuciji“ je, sasvim očekivano, ostvarenje Kristijana Munđijua “4 meseca, 3 nedelje i 2 dana“. Iako nikada nije kasno za pohvale onome ko ih zaslužuje, u svetu ovaj film ipak pripada produkciji 2007. godini.
Takođe, ove godine su po prvi put dodeljene nagrade za najbolju scenografiju i muziku, a nadamo se da će u 2009. godini biti primećen i rad producenata, na šta se u SAD-u obraća posebna pažnja.
Zasluženo...
... ali, na žalost svih, posthumno, Nagrada FIPRESCI za životno delo pripala je novinaru, publicisti, esejisti, glumcu, filmskom kritičaru i “profesionalnom Beograđaninu“ – Bogdanu Tirnaniću.
Svi prisutni u Kinoteci su ustali na pomen imena kolege čije sjajne filmske kritike se uvek mogu iznova čitati, a knjiga o crnom talasu predstavlja značajno svedočanstvo jedne epohe domaće kinematografije. Iako nikada nije maturirao, Tirnanić je iza sebe ostavio niz značajnih ostvarenja u raznim medijima.
Praćena velikim aplauzom, nagradu je primila supruga nedavno preminulog Tirnanića – glumica Dara Džokić.
- Čak ni ja, koja smem da kažem da sam ga najbolje poznavala, ne znam šta bi vam on sada rekao, jer je bio drugačiji, nepredvidiv. Najtoplije vam se zahvaljujem u Jovanino (ćerka, prim.aut.) i moje ime. Ovo će biti još jedna od milion uspomena na mog Bogdana - rekla je Dara Džokić.
Prethodnu godinu ćemo pamtiti po skupocenoj “Ognjenki“, kinematografskom osveženju iza pitanja “Who the Fuck is Milos Brankovic“, jednom debiju i jednom kambeku od kojih smo ipak očekivali mnogo više (“Ljubav i drugi zločini“ i “Turneja“). U 2009. nas čeka dosta uzbuđenja u domaćoj kinemotografiji...
Tekst: Katarina Milovanović