Put nas je vodio preko poseta vodenicama u selu Bistrica, od kojih je većina stara gotovo dva veka i datira iz vremena Kneza Miloš Obrenovića. Načičkane jedna iznad druge, nalaze se na opštini teritorije Petrovac na Mlavi, na Bistričkoj reci. U njima stari mlinari, na tradicionalan način, melju žito i valjaju sukno. Vodeničar Dušan Novičić, koji ima 80 godina, je vodenicu nasledio od pradede, a posao polako prenosi na svog unuka. Ušuškane u predivnoj prirodi, ova stara drvena zdanja, u kojima pored radne postoji soba za odmor vodeničara, čuvaju tajne iz vremena uskoka i hajduka.
Obišli smo zatim crkvu Svetog cara Konstantina i carice Jelene, koja se nalazi kraj Bistričke reke, pa veličanstveni manastir Gornjak, iz XVI veka, posvećen Presvetoj Bogorodici, koji je zadužbina kneza Lazara i koji je vekovima bio poznat kao manastir Ždrelo...
Odatle osvojeni prirodom i lepotama ovog kraja, krenuli smo put Homolja, na farmu Bela Reaka koja je bila naše krajnje odredište. U prirodi u kojoj nema još nikakvih zagađivača, gde je sve netaknuto i gotovo nestvarno, dominiraju uvale i vrtače za čije je stvaranje u današnjem obliku bilo potrebno da prođe čitav jedan vek. Na obroncima Homolja na prilazu farmi čekala su nas stada koza i ovaca, sa vrednim čobanima, oko kojih su se igrali ovčarski psi.
Ova farma smeštena je na najlepšem mestu na tromeđi opština: Žagubica, Petrovac na Mlavi i Despotovac. Opasana je bukovim šumama, pašnjacima I prostire se na površini od 530 ha. Pašnjaci su brižno zasejani samo organskim travama, čija mešavina krije tajnu zdravlja i ukusa čuvenog homoljskog kozijeg sira i meda. Na farmi, u urednim i modernim štalama, se trenutno uzgaja preko 2000 grla koza i ovaca. Tehnolozi i inženjeri poljoprivrede brinu o svakom koraku u lancu prozvodne mleka i kasnije sira. Savremen način muže, skladištenja mleka, prozvodnja sira i jedna od najbolje opremljenih mlekara garancija su kvaliteta i posvećenosti. Oni koji su probali ove pikantne sireve porede ih sa najboljim svetskim selekcijama sireva.
Farma Bela Reka se pominje još u doba kneza Miloša Obrenovića. Godine 1860. izgrađen je objekat, koji se i danas koristi. Prvobitno je bio namenjen za uzgoj konja za kraljevu vojsku. Jednom prilikom iz nje je prebačeno 49 konja u Ljubičevo. Tako je nastala čuvena Ljubičevska ergela.
Bili smo zainteresovani da saznamo kako je nastao naziv Bela reka. Ljubazni domaćini objasnili su nam da je to od beline magle koja se jutrom diže iznad vrtača i krivuda po obodima Homoljskih planina, podsećajujći tako na krivudavi beli vodeni tok a isto tako i na reke mleka koju donose stada rasuta na pašnjacima.
Izvor: Promo
Foto: Promo