Uništavanje hrskavice dovodi do trenja kostiju jedne o drugu, što izaziva bol i gubitak mogućnosti pokreta.
Postoji više od 100 vrsta artritisa, međutim, tri su najčešća, a to su osteoartritis, reumatoidni artritis i psorijatični artritis.
Reumatoidni artritis
Reč je o autoimunoj bolesti, što znači da imunološki sistem napada hrskavično tkivo, posebno zglobove, ali ponekad su to kosti i unutrašnji organi. To dovodi do upale koja, ako se ne leči, može da izazove teška oštećenja u zglobovima.
Jedna od pet osoba koja pati od reumatoidnog artritisa može da imati kvržice na koži koje se nazivaju reumatoidni čvorići. Najčešće nastaju na mjestima podložnim pritiscima kao što su zglobovi, kolena ili pete.
Uzrok
Ne zna se tačno šta izaziva reumatoidni artritis. Pojedini stručnjaci veruju da imunološki sistem postaje "zbunjen" nakon infekcije bakterijom ili virusom i počinje da napada zglobove, a "bitka" se može proširiti i na druge delove tela.
Simptomi
Simptomi mogu početi da se javljaju postupno, ali i naglo i često su teži nego kod osteoartritisa. Može se javiti bol i ukočenost, otoci na rukama, zglobovima, kolenima, ramenima, zglobovima, stopalima, bol u vilici i vratu.
Ponekad se bol javlja samo u jednom delu tela, ali mnogo češće reumatoidni artritis utiče na nekoliko zglobova. Ima tendenciju simetričnosti pa, na primer, ako su zglobovi na levoj ruci upaljeni, i zglobovi na desnoj ruci takođe će biti upaljeni.
Nakon nekog vremena može biti zahvaćeno više zglobova i javlja se osećaj toplote na dodir. Otok može da bude jak i ometati radnje poput vožnje automobila, i svakodnevnih aktivnosti.
Osećaj ukočenosti koji obično počinje u jutarnjim satima može da traje satima ili čak veći deo dana. Osoba koja boluje od reumatoidnog artritisa takođe može da osećati umor, dolazi do manjka apetita i gubitka kilograma.
Osteoartritis
Ovaj oblik artritisa pogađa više ljudi nego bilo koji drugi. Obično dolazi s godinama, najviše pogađa ljude srednjih i starijih godina, češće žene nego muškarce.
Iako su godine rizični faktor, osteoartritis se može ranije da se pojavi kod gojaznih ljudi i u tom slučaju posebno zahvata kolena, kao i kod ljudi sa sportskim povredama.
Karakteriše ga uništavanje zglobne hrskavice, a najčešće pogađa zglobove koji nose težinu tela kao što su kolena, kukovi i kičma. Razvija se postupno tokom nekoliko meseci ili godina i izaziva bol u zahvaćenom zglobu.
Uzrok
Hrskavica se postupno razgrađuje. Ona pokriva krajeve kostiju i svojevrsni je amortizer. Uništavanje hrskavice izaziva trenje kostiju jedne o drugu, što izaziva bol i gubitak mogućnosti pokreta. Na primer, opterećenje kolena zbog prekomerne telesne težine može da oštetiti hrskavice, pa one mogu da se istroše brže nego inače i pokreti mogu da postanu bolni.
Može se čuti hrapav zvuk na površini kostiju, a mogu da se pojave i kvrge na krajevima kostiju, posebno na prstima ruku i nogama.
Simptomi
Zavise od toga koji su zglobovi pogođeni. Mogu da se manifestuju kao: dubok, snažan bol, osećaj tegobe i bolova kod oblačenja, češljanja kose, sedenja, zglob je topao na dodir, osećaj ukočenosti tokom jutra, bol, oticanje i ukočenost zglobova nakon kretanja, krutosti nakon odmora, poteškoće u kretanju i gubitak fleksibilnosti zgloba.
Psorijatični artritis
Osobe s ovim stanjem imaju artritis (upalu zglobova) koji je povezan sa psorijazom (upalom kože). Psorijaza obično utiče na vrhove laktova i koljena, vlasište, pupak i kožu oko genitalnog područja ili anusa.
Samo u oko 10 posto osoba sa psorijazom će se javiti psorijatični artritis. Pojava artritisa može prethoditi psorijazi, dok s druge strane svaki artritis koji se javlja u psorijazi nije uvijek psorijatični artritis.
Uzrok
Ova vrsta artritisa najčešće se javlja između 30. i 50. godine, ali može se pojaviti već u detinjstvu i jednako često pogađa muškarce i žene. Prvo se javlja kao bolest kože (psorijaza).
Simptomi
Dolazi do oticanja prstiju. Nokti su bezbojni i listaju se.
Izvor: Živim.hr/Vijesti.me
Foto: Ilustracija/Freepik.com