Izraz “veštački zaslađivač” tehnički nije baš najprikladniji. Američka uprava za hranu i lekove (FDA) i proizvođači hrane ovim sastojcima ishrane dali su naziv koji im više odgovara, nenutritivni zaslađivači (NNS). Po definiciji, to su intenzivni zaslađivači koji uopšte nemaju energetsku vrednost ili je ona veoma niska. Neki od njih su prirodnog porekla, dok su neki dobijeni hemijskim putem, te otuda potiče njihov naziv „veštački zaslađivači“.
Zašto se zaslađivači koriste?
Nenutritivni zaslađivači su 150-13.000 puta slađi od šećera, i stoga je dovoljno koristiti ih u veoma maloj količini za zaslađivanje hrane i pića. Hrana kojoj je dodat zaslađivač ima manji broj kalorija, i ona se često naziva “dijetetskom” ili “niskokaloričnom” hranom.
Hoće li mi zaslađivači pomoći da smršam?
Američko udruženje dijabetičara i Američka asocijacija za borbu protiv bolesti srca nedavno su objavile nove smernice, prema kojima se nenutritivni zaslađivači mogu koristiti u preporučenim količinama kako bi se smanjili unos šećera i ukupna količina unetih kalorija, što dovodi do gubitka kilograma ili održavanja telesne težine, ali i pozitivnog uticaja na relevantne metaboličke parametre. Sa druge strane, međutim, pozitivni efekti neće biti ostvareni u potpunosti ako se nenutritivni zaslađivači ne koriste kao zamena za hranu koja sadrži kalorije 2. Vodeći autor, dr Kristofer Gardner, sa Univerziteta Stenford, izrazio je to na jednostavan način, "Pametno korišćenje nenutritivnih zaslađivača može vam pomoći da smanjite unos šećera, tako što će smanjiti broj kalorija koje unosite ishranom."
Američka akademija za ishranu i dijetetiku i Smernice u ishrani Amerikanaca izdate od strane Ministrstva za poljoprivredu SAD slažu se da je konzumacija nenutritivnih zaslađivača bezbedna i da se oni mogu koristiti kao sastavni deo zdrave ishrane kao zamena za zaslađivače koji sadrže kalorije, i kao sredstvo koje pomaže u održavanju telesne težine. Na ovaj način se zaslađivači koriste tokom Faze 1 i Faze 2 u okviru HMR programa za smanjenje i održavanje telesne težine.
Da li su zaslađivači kancerogeni?
U 2009. godini, Nacionalni institut za borbu protiv raka objavio je saopštenje koje kaže da ne postoji jasan dokaz koji bi povezao nenutritivne zaslađivače trenutno dostupne na američkom tržištu sa rizikom od pojave raka. Pre nego što odobri bilo koji zaslađivač, Američka uprava za hranu i lekove pregleda više od 100 studija bezbednosti, uključujući i studije koje se bave procenom rizika od pojave raka. “Rezultati tih studija nisu pokazali da su ovi zaslađivači kancerogeni, niti da na bilo koji način mogu da ugroze zdravlje ljudi.”
Koju količinu zaslađivača bi trebalo koristiti?
Mnogi ljudi koji jedu hranu sa smanjenom količinom kalorija koriste različite nenutritivne zaslađivače koji potiču iz različitih izvora. Kako bi znali koju količinu zaslađivača da koristite, Američka uprava za hranu i lekove odredila je količine “dozvoljenog dnevnog unosa” (ADI), koje se odnose na sve nenutritivne zaslađivače čiju upotrebu je odobrila. To je ona količina koja se smatra bezbednom za svakodnevno konzumiranje. Dozvoljeni dnevni unos bazira se na telesnoj težini osobe (izražene u kg) koja konzumira zaslađivač.
Ljudi koji piju šejkove i dijetetska pića koja sadrže nenutritivne zaslađivače najčešće konzumiraju različite zaslađivače, i stoga imaju manje šanse da prekorače preporučeni dnevni unos za bilo koji od njih.
Zaključak
Američka uprava za hranu i lekove i Evropska agencija za bezbednost hrane kažu da je upotreba nenutritivnih zaslađivača bezbedna ako se koriste u onoj količini koja se u proseku konzumira u Americi. Takav stav prihvatile su i Američka asocijacija za borbu protiv bolesti srca i Američko udruženje dijabetičara, a prihvaćen je i od strane Smernica u ishrani Amerikanaca kao praktično pomoćno sredstvo u borbi protiv viška kilograma i za održavanje telesne težine ako se koriste umesto zaslađivača koji u sebi imaju kalorije.
Izvor: B92