Pravoslavni vernici danas slave Božić, rođenje Isusa Hrista, uz tradicionalni pozdrav: Mir Božji, Hristos se rodi - Vaistinu se rodi.
U pojedinim crkvama obeležavanje Božića počelo je ponoćnim liturgijama.
Na Božić ujutro, pre svitanja, zvone sva zvona na pravoslavnim hramovima i objavljuje se dolazak Božića i božićnog slavlja. U hramovima se čita poslanica arhijera SPC.
Najradosniji hrišćanski praznik 7. januara, pored Srpske pravoslavne crkve, proslavljaju Ruska pravoslavna crkva, Jerusalimska patrijaršija, Sveta Gora, starokalendarci u Grčkoj i egipatski Kopti, koji poštuju julijanski kalendar.
Božić, zajedno sa Vaskrsom, predstavlja jedan od najvećih hrišćanskih praznika i praznuje se kao uspomena na dan rođenja Gospoda Isusa Hrista, Sina Božijeg.
Hristos je, prema jevanđelju, rođen tačno u ponoć, kada se najsjajnija zvezda zaustavila iznad pećine kod Vitlejema.
- U isto vreme, nad zemljom izraelskom pojavi se velika sjajna zvezda koja beše neobična stoga što se nije kretala od istoka ka zapadu već se kretala prema jugu, a ne beše na visini kao sve zvezde već u visini ptičjeg leta - piše u jevanđelju.
Bogorodica Marija je, u pećini u Vitlejemu, povila u slamu malog Isusa i poklonila mu se kao Bogu.
- Zvezdu su 40 dana pratila trojica mudraca, Gašpar, Baltazar i Melhior. Stigavši u Jerusalim, u vitlejemskoj pećini, nad kojom se zaustavila zvezda, poklonili su se detetu kao caru nad carevima i darivali ga zlatom, a potom tamjanom kao Boga i smirnom kao prvosveštenika i učitelja.
Car Irod je, u strahu za svoj presto, naredio da se u Vitlejemu pobiju sva muška deca do dve godine, nadajući se da će među njima biti i novorodeni Isus.
Tada je ubijeno, prema jevanđelju, 14.000 dece, ali je sveta porodica prebegla u Misir u Egiptu, gde je živela do Irodove smrti.
U porti Saborne crkve Hristovog Rođenja nalazi se pećina-paraklis gde se čuvaju mošti 14.000 "vitlejemskih mladenaca koje krvožedni car Irod pobi ne bi li među njima ubio i Bogomladenca Hrista".
Inače datum obeležavanja Božića se prvi put pominje kao praznik 336. u jednom rimskom kalendaru. Do 16. veka svi hrišćani su Božić slavili istog dana, nakon 1582. i prihvatanja Gregorijanskog kalendara od strane Vatikana, pojavljuju se razlike.
Prvih vekova i pravoslavne i protestantske zemlje su se držale starog kalendara, što se kasnije postupno menjalo.
Božić je praznik rađanja novog života, praznik dece i detinjstva, praznik roditeljstva - očinstva i materinstva.
Kod Srba taj praznik je ukrašen najlepšim verskim običajima i obredima, koji imaju jedan osnovni smisao i cilj: umoliti Boga da sačuva i uveća porodicu i imanje domaćina.
Božić je uvek mrsni dan, kojem je prethodio četrdesetodnevni božićni post, koji predstavlja pročišćenje duha i tela.
Na svečanoj božićnoj trpezi, najvažnija je česnica, pogača u koju se stavlja zlatni ili srebrni novčić, a ona se za ručkom lomi isključivo rukama.
Ko u svom parčetu pronađe novčić, prema verovanju, imaće sreće u narednoj godini.
Običaj je da se na trpezi nađe i božićna pečenica. Ukućani položajnika, prvog gosta na Božić, daruju poklonima.
SPC i vernici, Božić slave tri dana. Drugi dan Božića je Sabor Presvete Bogorodice, u znak zahvalnosti što je rodila Spasitelja, dok se trećeg dana slavi Sveti Stefan.
U Srbiji je Božić od jula 2001. i jednodnevni državni praznik, prenosi Tanjug.
Mitropolit dabrobosanski Hrizostom služio je jutros u 9.00 u Hramu Svetog Save u Beogradu, liturgiju povodom Božića, najradosnijeg hrišćanskog praznika koji označava rođenje Isusa Hrista.
Tokom bogusluženja pročitana je poslanica Srpske pravoslavne crkve (SPC) kojom su vernici pozvani da se pridržavaju mera u borbi protiv korone, jer time ne pokazuju odsustvo vere već poštuju svetinju života, a zdravstveni radnici nazvani decom Božjom koja se nesebično žrtvuju lečeći obolele.
Takođe, SPC je u poslanici poručila da je i ovog Božića zajedno sa braćom i sestrama na Kosovu i Metohiji, "u kolevci našeg naroda". Srpski narod širom sveta SPC je podsetila da čuva svoju pravoslavnu veru, jezik i pismo, bez ozbira na kojem kontinetu i u kojoj zemlji živi.
- Budite ponosni i dostojanstveni. Mi smo drevni hrišćanski narod koji je kroz krštenje, Kirilo-Metodijevsko nasleđe i svetosavsku provetu postao deo kulture svecelog hrišćanskog sveta - rečeno je u poslanici.
Liturgija je, posle dužeg vremena, služena u Hramu Svetog Save u kojem su završeni veliki radovi, a ne u njegovoj kripti. Prvu božićnu litugiju u hramu Svetog Save služio je u ponoć epskop remezijanski Stevan, starešina hrama.
Mitropolit Hrizostom je kao najstariji član Sinoda "čuvar trona patrijarha" do izbora novog poglavara, što je predvijeno za 18. februar ove godine, na Saboru. Božić se slavi tri dana. Prvog, pre svitanja, zvone sva zvona na pravoslavnim hramovima objavljujući dolazak božićnog slavlja.
Na Božić, rano pre podne, u kuću dolazi položajnik. To je gost, po dogovoru sa domaćinom, mada može biti i neki slučajni namernik. U zdravici ukućanima poželi zdravlje, mnogo sreće i novca.
Pre liturgije, zamesi se testo od kojeg se peče pogača česnica, u koju se stavi novčić. Iznosi se na na sto, gde je već postavljen svečani ručak, okreće se kao slavski kolač i lomi na onoliko delova koliko ima ukućana.
Međusobni pozdrav je "Hristos se rodi" i "Vaistinu se rodi". Ovako se pozdravlja od Božića do Bogojavljenja, prenosi Beta.
Izvor: Politika.rs/Beta/Tanjug
Foto: Ilustracija/Pixabay.com