ZA TREĆINU VEĆI BROJ STARIJIH OD 65 GODINA: Izraziti trend porasta pripadnika trećeg doba

Žitelji prestonice su među prvima na listi srpskih gradova koji se mogu pohvaliti dugim životnim vekom. Poslednji podaci Sekretarijata za upravu, sektora za statistiku Beograda, pokazuju da su najdugovečniji stanovnici Starog grada i Vračara. Takođe, posmatrajući podatke Republičkog zavoda za statistiku za 2018. godinu, u korak ih prate Kladovo i Negotin, gde je najviše onih koji su proslavili 65. rođendan, čak 28 odsto od ukupnog broja stanovnika.

U srpskoj prestonici, međutim, postoje brojne razlike, pa tako meštani Surčina i Palilule prosečno imaju najkraći životni vek. Brojke iz prethodne godine govore da žene u Beogradu žive duže od muškaraca za čak 4,8 godina. Tako je životni vek Beograđanki 77 leta, dok je prosek kod penzionera tek 73 godine. Najduže žive pripadnice lepšeg pola na Vračaru, sa prosekom od gotovo 79 godina, dok ih prate najstarije Novobeograđanke, koje za njima kaskaju u proseku čitavih osam meseci. Najkraći životni vek imaju vremešne dame u Surčinu i Paliluli, čiji se prosečan broj godina kreće između 72 i 73 leta.

Život na Novom Beogradu, s druge strane, najviše prija muškoj populaciji među penzionerima, koji na ovoj opštini opstaju 75,4 godine, dok je očekivani životni vek ubedljivo najkraći na Savskom vencu, 71 godinu.

SLIČNO I U SVETU

Bitku sa starošću populacije, a samim tim i sa povećanjem udela penzionera u ukupnoj populaciji, osim nas, vode i Italija, Nemačka i Grčka. Prosečna starost u ovim zemljama je 45, odnosno 46 godina. Za razliku od njih, Irska i Island imaju veći udeo mlađih do 15 godina, dok je u Turskoj prosečna starost 31 godina.

- U našoj zemlji postoji izraziti trend demografskog starenja stanovništva, odnosno kontinuirani porast broja osoba starijih od 65 godina, koji je samo u Beogradu porastao 19,18 odsto prošle godine - objašnjavaju nadležni iz Zavoda za statistiku.

- Da se naša zemlja nalazi u demografski dubokoj starosti, ukazuje i podatak o prosečnoj starosti stanovništva, koja je u Srbiji čak 43,2 godine.

Ipak, stručnjaci objašnjavaju i da u većim gradovima ima najviše starije populacije, čiji pripadnici su uglavnom posle smrti supružnika došli da žive kod dece. Pojedini su život u gradu izabrali kako bi jednostavno bili bliži najmilijima, ali i zbog blizine većih zdravstvenih ustanova. Prosečna starost stanovnika u Beogradu, prema podacima zvaničnog popisa iz 2011. godine, bila je 41,7 godina. Međutim u 2018. beleži se porast prosečne starosti stanovništva, pa je ona u prestonici 42,4 godine.

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, u Valjevu i Somboru živi više od 17.000 starijih od 65 godina, što je oko petine od ukupnog broja žitelja ovih gradova. Prema podacima Zavoda u Novom Pazaru, ova polulacija čini 10 odsto stanovništva, u Novom Sadu 15, a u Leskovcu i Vršcu po 19 procenata od ukupnog broja žitelja. Sa druge strane, najmanji udeo starijih od 65 godina je u Pčinjskog okrugu.

U Nišu od 256.000 stanovnika, njih 4.158 ima najmanje 85 godina. Pirotska oblast na gotovo 85.000 duša beleži blizu 2.300 ljudi ovog doba, dok je u Podunavskoj oblasti, koja obuhvata Smederevo, Veliku Planu i Smederevsku Palanku, od 187.000 ljudi njih nešto više od 3.500 proslavilo 85. rođendan. Na jugu Srbije, u Pčinjskom okrugu (Vranje, Bosilegrad, Vlasotince, Preševo, Bujanovac, Surdulica, Vladičin Han i Trgovište) na nešto više od 197.500 žitelja dolazi 2.263 ljudi ovog starosnog doba.

- Na povećanje broja starih utiče i produženje očekivanog trajanja života sa 72,3 godine u 2002. do 75,6 godina u 2018. - zaključuje se u izveštaju Republičkog zavoda za statistiku.

Demografi objašnjavaju i da na starost opštine utiče prirodno i mehaničko kretanje, pa su tako opštine gde je natalitet visok mlađe. Poput Tutina, Novog Pazara, Sjenice, Bujanovca i Preševa.

- U gotovo svim ostalim opštinama je stopa nataliteta dosta niža, ali imigracija može uticati na povoljniju starosnu strukturu - objašnjava Jelena Stojilković Gnjatović, sa Odseka za demografiju Geografskog fakulteta.

- Tako je u beogradskim opštinama prirodni priraštaj negativan, ali neke imaju mlađe stanovništvo zbog preseljavanja mlađe populacije. Regionalno, Vojvodina ima starije stanovništvo, jer je mortalitet viši odnosno očekivano trajanje života je niže nego u ostatku zemlje. Uz to, veći gradovi imaju ponovo prednost doseljavanja, pa su regionalni centri u boljem položaju od varošica.

Prema rečima sagovornice, podmlađivanje je moguće ili povećanjem nataliteta u znatnijoj meri ili useljavanjem mlađe populacije u već stare opštine.

- Treba naglasiti da su neke sredine toliko stare da im čak ni ove mere ne mogu pomoći, kao što je na primer Crna Trava. Još jedan način podmlađivanja bi bio prevencija mortaliteta mlađeg stanovništva - zaključuje Jelena Stojilković Gnjatović.

Izvor: Novosti
Foto: Ilustracija/Pixabay.com