KORONA PROMENILA PLANOVE: Popis stanovništva odložen za jesen

Zbog pandemije virusa korona popis stanovništva, domaćinstava i stanova, koji sprovodi Republički zavod za statistiku i koji je trebalo da se održi u aprilu, biće odložen za oktobar, potvrđeno je za "Politiku" u nacionalnom statističkom zavodu. Procenjeno je da su najrizičniji delovi popisa – selekcija i obuka oko 20.000 kandidata za instruktore i popisivače, kao i terensko prikupljanje podataka jer 15.000 popisivača treba da izađe na teren i u roku od mesec dana obiđe svaki stan i kuću i popiše kompletno stanovništvo. To uključuje i lica smeštena u staračkim domovima, psihijatrijskim bolnicama, domovima za decu bez roditeljskog staranja, studente i učenike u domovima i internatima, migrante u prihvatnim centrima i druge kategorije stanovništva u kolektivnom smeštaju koje su u većem riziku od zaražavanja. Zbog odlaganja popisa stanovništva, popis poljoprivrede u Srbiji, koji je bio planiran za oktobar, biće odložen za narednu godinu.

U Republičkom statističkom zavodu navode da su prilikom donošenja odluke o odlaganju popisa imali na umu i preporuku Odeljenja za statistiku Ujedinjenih nacija i Populacionog fonda UN, koji su izdali set preporuka u kojima se, kao najrazumnije rešenje, predlaže odlaganje popisa. Zbog krize izazvane koronom, Škotska i Irska su planirani popis u aprilu zvanično odložile za april naredne godine, a ostale evropske države razmatraju različite scenarije za sprovođenje popisa koji treba da se realizuju ovog proleća.

Podsećanja radi, u organizaciji Republičkog zavoda za statistiku u periodu od 1. do 30. aprila 2019. godine bio je organizovan probni popis stanovništva, kojim je bilo obuhvaćeno oko 20.000 domaćinstava i stanova, odnosno oko 50.000 stanovnika u 51 opštini, odnosno gradu naše zemlje. Osnovni cilj probnog popisa bio je da se pravovremeno testiraju sva metodološka, organizaciona i informatička rešenja i instrumenti koji su pripremljeni za redovni popis stanovništva 2021. godine. Rezultati ovog probnog popisa pokazali su da svaka treća žena u Srbiji od 30 do 34 godine nema dete, a bez potomstva je i svaki drugi muškarac iste starosne dobi. Demografska statistika svedoči da je od 2002. do 2019. godine broj dece u opštoj populaciji smanjen sa 16 na 14 procenata, dok je broj naših sedokosih sugrađana povećan sa 16 na čak 20 odsto. Najnoviji podaci Republičkog zavoda za statistiku svedoče da u našoj zemlji živi čak 1.436.930 osoba starijih od 65 godina i svega 1.064.321 dete mlađe od 15 godina. Prevedeno na jezik statistike, to znači da je svaka peta osoba starija od 65 godina, a tek svaka sedma nema još 15 svećica na rođendanskoj torti.

U periodu od 2002. do 2019. godine prosečna starost stanovništva porasla je za tri godine – sa 40,2 na 43,3 godine, što Srbiju svrstava među tri najstarije nacije u Evropi. Na povećanje broja starih svakako utiče i produženje očekivanog trajanja života – podaci pokazuju da se od 2002. do 2019. godine životni vek produžio sa 72,3 na 75,7 godina. Od nas su stariji samo stanovnici Nemačke, čija je prosečna starost 45,5 godina i Italijani, čije je stanovništvo u proseku staro 44,4 godine. Dodatno zabrinjava podatak da je broj žena koje se nalaze u fertilnom periodu (od 15 do 49 godina) smanjen za 2,4 odsto, što znači da je generacija žena koje mogu da postanu majke sve malobrojnija.

Prvi "popis ljudstva" u Srbiji 1834. godine

Sprovođenje popisa na našem tlu ima veoma dugu tradiciju koja se može pratiti još od davne 1834. godine, kada je na prostoru tadašnje Srbije izvršen prvi popis u savremenom smislu te reči. Od tog "popisa ljudstva" pa do Prvog svetskog rata popisi su, u proseku, sprovođeni na svakih pet godina. U periodu između dva svetska rata izvršena su samo dva jugoslovenska popisa stanovništva – 1921. i 1931. godine, a popis planiran za 1941. godinu nije sproveden zbog izbijanja Drugog svetskog rata. Podaci govore da je 1948. godine izvršen tzv. skraćeni popis, a već 1953. i prvi kompletan posleratni popis stanovništva. Počevši od popisa 1961, shodno preporukama Ujedinjenih nacija, popisi se sprovode na svakih deset godina – 1961, 1971, 1981, 1991. i 2002. godine.

Izvor: Politika.rs
Foto: Ilustracija/Pixabay.com