KLASIČAN - OD VRATA DO VRATA: Popis stanovništva planiran za oktobar

Novi popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Srbiji biće organizovan od 1. do 31. oktobra, a kako najavljuju službenici Republičkog zavoda za statistiku, popis će biti rađen klasično što podrazumeva da popisivači idu od vrata do vrata i intervjuišu građane. Za potrebe ovogodišnjeg popisa biće obučeno oko 18.000 osoba, a javni poziv za popisivače biće raspisan oko 20. jula. Kandidati će se rangirati na osnovu prijava, a uslov je da budu državljani Srbije, punoletni, da imaju najmanje trogodišnju srednju školu, da nisu kažnjavani i da se protiv njih ne vodi postupak. Obuka će biti obavljena u septembru na oko 600 punktova, nakon čega sledi testiranje svih polaznika.

Ove godine uvodi se i jedna novina, a to je da će popisivači sa sobom nositi i laptop računare u koje će unositi odgovore građana. Televizijski spotovi kojim Republički zavod za statistiku najavljuje popis stanovništva kreću u septembru, a naši sugrađani će biti obaveštavani i putem popularnih društvenih mreža.

Građani će prilikom popisa odgovarati na pitanja o polu, državljanstvu, bračnom stanju, broju živorođene dece, ekonomskoj aktivnosti, stepenu završenog obrazovanja, nacionalnoj pripadnosti, maternjem jeziku i veroispovesti, a biće pitani i da li imaju problema u obavljanju svakodnevnih aktivnosti zbog invaliditeta i kako putuju u školu ili na posao.

Podsećanja radi, popis stanovništva, domaćinstava i stanova trebalo je da bude održan prošle godine, ali je zbog nestabilne epidemijske situacije u vezi sa virusom korona odlagan dva puta – sa aprila na septembar, a potom i za narednu godinu. Prilikom donošenja odluke o odlaganju popisa, RZS je imao na umu i preporuku Odeljenja za statistiku Ujedinjenih nacija i Populacionog fonda UN koji su izdali set predloga u kojima se, kao najrazumnije rešenje, savetuje odlaganje popisa. Zbog pandemije, brojne evropske zemlje odložile su popise stanovništva za ovu godinu.

Demografi s velikim nestrpljenjem čekaju rezultate novog popisa, s obzirom na to da svi demografski indikatori pokazuju da je Srbija svake godine "siromašnija" za grad od 35.000 stanovnika. Sa sigurnošću znamo da je broj stanovnika, u periodu od poslednjeg popisa 2011. godine do 2020. godine, smanjen čak za 384.858 osoba – samo na osnovu negativnog prirodnog priraštaja. Pandemija virusa korona dodatno je pogoršala sumornu vitalnu statistiku, jer je tokom 2020. godine čak 55.000 ljudi više umrlo nego što je rođeno, dok je protekle godine preminulo čak 135.901 ljudi, a rođeno svega 61.693 beba. Od 2002. do 2020. godine broj dece je smanjen sa 16 na 14 odsto, dok je broj starijih od 65 godina povećan sa 16 na 21 odsto. U istom vremenskom periodu prosečna starost našeg stanovništva porasla je sa 40,2 na 43,3 godine, što Srbiju svrstava među tri najstarije nacije u Evropi.

U Srbiji je periodu od 1. do 30. aprila 2019. godine bio organizovan probni popis stanovništva, kojim je bilo obuhvaćeno oko 20.000 domaćinstava i stanova, odnosno oko 50.000 stanovnika u 51 opštini, odnosno gradu naše zemlje. Osnovni cilj probnog popisa bio je da se pravovremeno testiraju sva metodološka, organizaciona i informatička rešenja i instrumenti koji su pripremljeni za redovni popis stanovništva. Rezultati ovog probnog popisa pokazali su da svaka treća žena u Srbiji u dobi od 30 do 34 godine nema dete, a bez potomstva je i svaki drugi muškarac iste starosne dobi.

Sto šezdeset godina zvanične statistike u Srbiji

Republički zavod za statistiku ove godine obeležava 160 godina zvanične statistike u Srbiji, jer se njenim početkom smatra 18. april 1862. godine, kada je knez Mihailo Obrenović potpisao akt kojim se Ekonomsko odeljenje Ministarstva finansija obavezuje da vodi statističke poslove za sve grane državne uprave. Srpski ekonomista, statističar i meteorolog, profesor dr Vladimir Jakšić, bio je osnivač prvog odeljenja za statistiku u našoj zemlji, kao i prve mreže meteoroloških stanica, a njegovo najznačajnije delo bilo je "Državopis Srbije". U ovoj publikaciji objavljivani su statistički podaci o klimatskim uslovima, kretanju ljudstva, broju žitelja, cenama, prometu i unutrašnjoj i spoljnjoj trgovini. U državopisu su objavljivani i rezultati popisa stanovništva 1863, 1866, 1874. i 1884. godine, kao i podaci popisa stoke. Prvi statistički godišnjak Kraljevine Srbije izdat je 1895, a prvi Statistički godišnjak Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca objavljen je 1926. godine. Preteča današnjeg Republičkog zavoda za statistiku, Srpska zemaljska statistika osnovana je 1945. godine.

Izvor: Politika.rs
Foto: Ilustracija/Freepik.com