5. jul

1596 - Engleski pomorci opustošili su špansku obalu i opljačkali Kadiz, pomorsku luku koja je otkrićem Amerike dobila prvorazredni značaj.

1811 - Venecuela je postala prva južnoamerička država koja je proglasila nezavisnost od Španije.

1830 - U pohodu na Alžir, Francuzi su zauzeli grad Alžir. Alžir je ostao pod francuskom upravom do 1962, kada je ta severnoafrička zemlja stekla nezavisnost.

1865 - Vilijam But (William Booth) osnovao je u Londonu "Hrišćansku misiju" koja je kasnije dobila naziv "Vojska spasa" i bavila se uglavnom humanitarnim radom. Bila je vrlo aktivna u periodu posle Drugog svetskog rata.

1865 - U Velikoj Britaniji je donet prvi u svetu zakon o ograničenju brzine - dve milje na sat.

1879 - Rođen je američki teniser i političar Dvajt Dejvis (Dwight Davis), ministar rata (1925-29). Osnovao je 1900. tenisko takmičenje "Dejvis kup".

1880 - Rođen je češki violinista i kompozitor Jan Kubelik, koga su zbog virtuoznog stila upoređivali s Paganinijem (šest violinskih koncerata, Američka simfonija).

1889 - Umro je srpski pisac Jakov Ignjatović, začetnik realizma u srpskoj književnosti. Pisao je pesme, kulturnoistorijske članke, putopise, romane i pripovetke i uređivao "Srpske novine" i "Srpski letopis" ("Večiti mladoženja", "Trpen-spasen", "Milan Narandžić").

1889 - Rođen je francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto (Jean Cocteau). Kao eksperimentator prošao je kroz sve faze moderne umetnosti - kubizam, dadaizam, nadrealizam, a po raznolikosti opusa smatra se korifejem francuskog duha ("Orfej", "Strašna deca", "Petao i Arlekin"). Član Francuske akademije postao je 1955.

1891 - Rođen je hrvatski pesnik Avgustin Tin Ujević, koji je svojom lirikom, ali i boemskim životom, obeležio razdoblje između dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti ("Lelek sebra", "Kolajna", "Žedan kamen na studencu").

1901 - Rođen je ruski pozorišni reditelj i glumac Sergej Vladimirovič Obrascov, osnivač Državnog centralnog pozorišta lutaka. Režirao je više od 50 lutkarskih predstava koje se smatraju antologijskim delima tog pozorišnog žanra.

1911 - Rođen je francuski državnik Žorž Pompidu (GeorgesPompidou), predsednik Francuske (1969-74) nakon povlačenja Šarla de Gola (Charles, Gaulle). Kao blizak saradnik de Gola, šef njegovog kabineta i premijer od 1962. do 1968, uglavnom je sledio ideje slavnog prethodnika.

1932 - U Portugalu je premijer postao Antonio de Oliveira Salazar, koji je 1933. zaveo profašističku diktaturu, okončanu tek 1974, četiri godine posle njegove smrti.

1943 - Nemačkom ofanzivom iz pravca Orela i Harkova na sovjetske položaje počela je Kursko-orelska bitka, jedna od najvećih bitaka u Drugom svetskom ratu.

1959 - Predsednik Indonezije Ahmed Sukarno raspustio je parlament, suspendovao Ustav iz 1950. i zaveo diktatorski režim.

1975 - Američki teniser Artur Eš (Arthur Ashe) postao je prvi crnac pobednik turnira u Vimbldonu.

1975 - Zelenortska ostrva su dobila nezavisnost nakon 500 godina portugalske vlasti.

1977 - U Pakistanu je izvršen vojni udar kojim je general Mohamad Zija ul Hak (Mohammad Zia ul-Haq) zbacio s vlasti premijera Zulfikara Ali Buta (Bhutto).

1980 - Švedski teniser Bjorn Borg pobedio je peti put uzastopno na turniru u Vimbldonu.

1994 - Palestinski vođa Jaser Arafat (Yašer), koji je doputovao na Zapadnu obalu nakon 27 godina izbeglištva, najavio je stvaranje države Palestine na teritoriji pod palestinskom samoupravom, sa glavnim gradom u istočnom Jerusalimu.

2001 - Makedonske vlasti i albanski pobunjenici postigli su dogovor o primirju. Mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji, potpisan je 13. avgusta u Ohridu.

2001 - Henelore Kol (Hennelore Kohl), supruga bivšeg nemačkog kancelara Helmuta Kola, izvršila je samoubistvo. Ona je dugo godina bolovala od retke bolesti koja je izazvala alergiju na svetlo.

2002 - Umro je legendarni bejzbol igrač Ted Vilijams (Williams)(83), jedan od najvećih "bacača" svih vremena i poslednji Amerikanac koji je postigao 400 "hitova" za jednu sezonu.

2003 - Dve Čečenke aktivirale su eksploziv na otvorenom rok-festivalu, koji se održavao na moskovskom aerodromu "Tušino". U eksploziji je poginulo 16 osoba, uključujući i teroristkinje, a 60 ih je povređeno.

2004 - U Indoneziji su održani prvi direktni predsednički izbori, šest godina nakon što je okončana 32-godišnja diktatura bivšeg predsednika Suharta.

Pogledajte još