Orlovi rano lete
„Orlovi rano lete“ je jugoslovenski film iz 1966. godine, koji je ekranizacija istoimenog romana Branka Ćopića. Glavne uloge su poverene Dragutinu Dobričaninu Guti (đed Vuk), Miodragu Petroviću Čkalji (poljar Lijan), Ljubiši Samardžiću (Nikoletina Bursać) i Mihajlu Bati Paskaljeviću (učitelj Paprika). Film je režirala naša čuvena Soja Jovanović, a scenario prema romanu Branka Ćopića napisali su Soja Jovanović i Borislav Mihajlović Mihiz.
U knjizi, lik Jovančetovog đeda Vuka ne postoji. Filmski đed Vuk je simbioza Stričevog djeda Alekse i crkvenjaka iz romana Bitka u Zlatnoj dolini iz trećeg dela trilogije. Prilikom juriša roditelja na kamp hajduka, u filmkoj verziji na vrhu kolibe nalaze se Jovanče i đed Vuk, dok se u knjizi na vrhu drveta nalaze Stric i đed Aleksa, dok je Jovanče izbegao zarobljavanje. U knjizi, Nik i Vanjka su došli u družinu pre Nikolice sa prikolicom. U knjizi Lunja nije dovela partizane do logora.
Deca iz sela pod Grmečom počinju da beže iz škole zbog terora koji zavodi učitelj zvani Paprika, jer mu je nos stalno bio crven od alkohola. Prvi koji beži je Jovanče (Pavle Jovanović), koji kasnije postaje harambaša. Za njim, u Prokin Gaj, dolaze Lazar Mačak (Ljubče Popović), majstor za popravljanje svega i svačega, Đoko Potrk (Demir Kadri), pesnik brzih nogu, i Dugonogi Stric (Pavle Polaček), najviši u družini, dečak sa slamnatim šeširom u koga se zaljubila devojčica Lunja (Mila Mihajlović), a koju on uporno ignoriše. Prateći Strica, u družinu dolazi i Nikolica s Prikolicom (Miki Jovičić), odnosno sa njegovim psom Žućom. Nikolica ostavlja Žuću noću da čuva logor, staru napuštenu vodenicu. I, na kraju, Đoko Potrk dovodi Nika Ćulibrka (Mirko Nanović), čiji je otac radio u Americi i Vanjku Širokog (Dragoljub Benišek), čiji je otac poreklom Rus.
Knez Valjuška, seoski poglavar, organizuje poteru za dečacima, nakon što ih je Lijan otkrio. Dečaci su pohvatani, a logor je zatvoren. Godine 1941. rat zatiče dečake, i njihovu igru pretvara u stvarnost. Stric spašava život njegovom bratu Nikoletini Bursaću, a kada ustaše dođu u Prokin Gaj, dečaci, Lunja, đed Vuk i poljar Lijan beže u Mačkovu pećinu, koju je Lazar Mačak još davno otkrio, a koja se nalazi ispod vodenice. Lunja kroz drugi izlaz, odlazi do partizanskog odreda i dovodi ih u pećinu. Partizani, predvođeni Nikoletinom, izlaze iz vodenice i napadaju ustaše. Nakon što su pobedili ustaše, partizani odlikuju dečake, koji zahtevaju da pođu sa njima. Na kraju, samo Lunja ostaje u Gaju i gleda kako dečaci odlaze sa partizanima, sa sve Lijanom.
Izvor: Wikipedia