REPUBLIČKI ZAVOD ZA STATISTIKU: Nedovoljan broj beba da značajno popravi vitalnu sliku nacije

U Srbiji su tokom prošle godine umrle čak 136.622 osobe, a rođeno svega 62.160 beba – tako govore najnoviji, a konačni godišnji podaci Republičkog zavoda za statistiku, koji je tokom prethodnih meseci objavljivao samo preliminarne podatke o vitalnoj statistici za prethodnu godinu. Ako se u ovu statistiku ubace i brojke o spoljnim migracijama, odnosno odlascima naših ljudi u inostranstvo, dolazi se do poražavajućeg zaključka da je Srbija za godinu dana ostala bez 100.000 stanovnika, upozorava naš renomirani demograf dr Goran Penev, koji skreće pažnju na činjenicu da je tokom protekle godine umrlo najviše ljudi u proteklih sto godina. I dok zvanični podaci Ministarstva zdravlja Srbije govore da je tokom protekle godine od posledica kovida-19 umrlo 9.457 ljudi, brojke Republičkog zavoda za statistiku svedoče da su od "bolesti koje mogu da se dovedu u vezu s kovidom" preminule čak 27.742 osobe.

Komentarišući činjenicu da je svaka peta osoba koja je preminula tokom prošle godine umrla od oboljenja koja su u vezi s virusom korona, dr Penev konstatuje da je pandemija drastično uticala na celu demografsku statistiku, jer se u prethodnom periodu umiralo zbog kovida, s kovidom ili od kovida.

– U javnom zdravstvu Srbije vladalo je vanredno stanje, zbog čega mnoge osobe nisu stigle na vreme kod lekara – bilo na preventivni pregled, bilo na zdravstveni tretman ili na operaciju koja život znači. Zbog toga mislim da nije preterano reći da se sve 136.622 smrti mogu dovesti u vezu s virusom korona. Zvanična statistika govori da su vodeći uzrok smrti kod oba pola bile bolesti srca i sistema krvotoka – od njih je tokom protekle godine umrlo 56.610 osoba, a treći uzročnik mortaliteta su tumori od kojih je lane preminulo 20.609 ljudi. Najviše osoba umrlo je u martu, aprilu, oktobru i novembru, a upravo se u ovim mesecima beleži i najveći broj preminulih od virusa korona. Broj umrlih nasilnom smrću u blagom je porastu u odnosu na prethodnu godinu (2.660) i iznosi 2.743 osobe, dok je broj samoubistava u blagom padu u odnosu na 2020. godinu – lane su 883 osobe digle ruku na sebe, što je za 12 slučajeva manje nego u godini koja je njoj prethodila. S obzirom na to da pratim trend samoubistava u Srbiji, želim da istaknem da se broj ljudi koji dižu ruku na sebe iz godine u godinu smanjuje. Iako je u pitanju diskretan pad, ipak ohrabruje podatak da manje ljudi razmišlja o suicidu – ističe demograf.

Dr Goran Penev ističe da nam statistika fertiliteta takođe ne daje razloga za optimizam – podsećajući da je 2020. bila godina s najmanje rođenih beba u poslednjem veku, on ističe da je 2021. druga godina po redu u kojoj se beleži najmanji natalitet u Srbiji. I broj opština s pozitivnim prirodnim priraštajem drastično se smanjuje – dok je 2020. godine šest opština u našoj zemlji imalo pozitivan prirodni priraštaj, lane je samo u Novom Pazaru, Tutinu i Preševu registrovan veći broj rođenih od umrlih. Iako u Beogradu živi skoro trećina Srbije, nijedna prestonička opština nije imala pozitivan prirodni priraštaj.

Podaci Republičkog zavoda za statistiku govore da najviše rađaju žene starosti od 30 do 34 godine – prosečna starost žena pri rođenju deteta u gradskim naseljima je 30,9 godina, dok je u ostalim naseljima 28,6 godina, a jedna žena u proseku rodi 1,5 dece zbog čega više od 50 odsto porodica u Srbiji gaji samo jedno dete. Osim što najveći broj dečaka i devojčica u Srbiji nema ni brata, ni sestru, ovako niska stopa fertiliteta nije dovoljna ni za prostu reprodukciju nacije. Uvreženo mišljenje da se deca ne rađaju u soliterima, već na selu demantuje zvanična statistika koja upozorava da se u gradskim naseljima rađa 66 odsto beba, dok se u ostalim naseljima rađa svega 34 procenta dece. Najviše beba lane je upisano u matične knjige rođenih u Novom Pazaru, Tutinu i Preševu, a najmanje u Aranđelovcu, Crnoj Travi i Dimitrovgradu. Najviše dece tokom protekle godine rođeno je u julu, septembru, oktobru i novembru.

Dr Goran Penev upozorava da je pandemija virusa korona uticala ne samo na dramatično povećanje smrtnosti već i na skraćenje očekivanog životnog veka, i to čak za tri godine – sa 75,7 na 72,7 godina. Posmatrano po polovima, očekivano trajanje života muškarca smanjeno je sa 73,1 na 70 godina života, dok je očekivano trajanje života žene smanjeno sa 78,3 na 75,6 godina.

Izvor: Politika.rs
Foto: Ilustracija/Freepik.com