Završnica Umbria Jazz Balkanic Windows 07
Od svog nastanka, početkom 20 veka, džez muzika se razvijala neverovatnom brzinom granajući se u jasno definisane stilove i pravce, uvek verno odslikavajući duh vremena i podneblja u kome nastaje. Njen ogroman kreativni potencijal i sposobnost da upija različite uticaje bazira se na improvizaciji, suštinskoj odrednici džeza, zahvaljujući kojoj se ova muzika sa lakoćom transformiše i menja na uzbudljiv i nepredvidiv način. U vitalnost, snagu i raznolikost džeza mogla se uveriti publika u Beogradu i Novom Sadu poslednje večeri Umbria Jazz Balkanic Windows festivala.
Poslednjih godina evropski džez doživljava svoju veliku ekspanziju. Od kako su raskrstili sa kompleksom prema superiornoj američkoj sceni i odrekli se imitiranja, mnogi evropski muzičari su se okrenuli sopstvenom muzičkom nasleđu, pronašavši u njemu nove izvore inspiracije. Na starom kontinentu je u toku prava muzička revolucija koja je u zamahu i koja se već nametnula kao potpuno nova kategorija, novi pravac u razvoju džeza. Brojni posetioci beogradskog Centra Sava mogli su da vide i uporede dva benda sa takvom orijentacijom koju bismo, uslovno rečeno, mogli nazvati "world music".
Publici se prvo predstavio Georgi Šareski Kvartet iz Makedonije. Ovaj mladin gitarista i kompozitor zavidne biografije već je poznat beogradskim poklonicima džeza, a u svojoj domovini važi za jednog od najperspektivnijih džez muzičara. Svojim nastupom na Umbria Jazz Balkanic festivalu on se prvenstveno predstavio kao veoma talentovan kompozitor koji šeta kroz razne stilove - od numera sa jakim folklornim šmekom do elektronike, fjužna, roka i fanka. Ipak, njegov bend se najbolje snalazi u kompozicijama baziranim na glavnom adutu ovih prostora - neparnim ritmovima. Publika je posebno pozdravila nadahnutu kompoziciju "Beograd".
Nastup kvarteta poznatog italijanskog kontrabasiste Lela Paretija je bio nesvakidašnji muzički užitak. Pareti je i u Beogradu i u Novom Sadu svirao materijal sa svog novog albuma "Maremma" koji se kotira kao jedan od najoriginalnijih projekata na italijanskoj džez sceni. Iako je njegova muzika natopljena mediteranskim zvukom, raspevana i melodiozna, u orkestraciji i solo deonicama oseća se veliko džezersko iskustvo i "kilometraža". Neobičan sastav (sopran saksofon, harmonika, klavir i kontrabas) nadomestio je nedostatak bubnjeva efektnom orkestracijom, sa mnoštvom ritmičkih brejkova i preokreta. Okružen izvanrednim instrumentalistima, Pareti je priredio svojevrsno muzičko putovanje kroz sunčanu Italiju, izbegavši zamku trivijalnosti. U tome su mu od velike pomoći bili izvrsni muzičari Stefano Kantini na sopranu, Simone Zančini na harmonici i mladi pijanista Đovani Gvidi koji su ovaj program doneli sa lakoćom, demonstrirajući veliko majstorstvo. Ova čista, prozračna, a ipak strasna muzika je osvojila publiku koja se zadovoljila tek nakon drugog bisa.
Novosađani su, u isto vreme, uživali u muzici kvarteta Frančeska Bearcatija i FM Quinteta iz Beograda. Mora se primetiti da su Vojvođani, tradicionalno, dali prostora i domaćim bendovima i "main stream" zvuku za koje Beograd ove godine nije imao sluha. Ako izuzmemo goste iz Italije, čini se da Novi Sad insistira na onom "Jazz", a Beograd na "Balkanic" iz imena festivala. Na sreću, džez je danas tako širok pojam da su različita gledišta potpuno legitimna.